Gmina na minusie

Nie będąc entuzjastą wszelkich rankingów, które podejrzewam o dobieranie wskaźników „pod tezę”, nie sposób nie brać pod uwagę tych zestawień, które oparte są o twarde dane niepodlegające „naciąganiu”.

W przypadku samorządów wyniki budżetowe, jakkolwiek bywają efektem kreatywności włodarzy i skarbników, są najbliższe rzeczywistości. „Liczby nie kłamią”, „dżentelmeni o pieniądzach nie dyskutują”, a „z faktami się nie dyskutuje”. Skoro tak jest, to podane przez samorządowe czasopismo „Wspólnota” (którego bywam czytelnikiem od czasów, gdy był dostępny tylko w wersji papierowej) wyniki ogólnopolskiego rankingu na temat nadwyżki operacyjnej w budżetach gmin, powiatów i województw wymagają tylko przeczytania. Wnioski nasuwają się same nie tylko uważnemu obserwatorowi, ale nawet temu, kto odróżnia plus od minusa czy też wzrost od spadku.

Gmina Ząbkowice Śląskie w kręgu 267 samorządów, których siedzibą jest miasto powiatowe, znalazła się na pozycji 261. (spadek z 255. pozycji w poprzednim zestawieniu) i …zamyka tam peleton samorządów z całego województwa dolnośląskiego. Nadwyżka operacyjna za okres 2020 – 2022 wynosi minus 52,52 zł na statystycznego mieszkańca.

Ma to związek z regresem demograficznym lub brawurową polityką budżetową, o których to zjawiskach pisałem tutaj? Dla porównania nadwyżka operacyjna w ościennych gminach w powiecie ząbkowickim za ten sam okres wyniosła: Ciepłowody – plus 388,85 zł, Kamieniec Ząbkowicki – plus 321,10 zł, Ziębice – plus 111,61 zł, Bardo – plus 62,14 zł, Stoszowice – minus 14,72 zł i Złoty Stok – minus 307,95 zł. Jeszcze wynik powiatu ząbkowickiego – plus 3,88 zł. Dla dopełnienia obrazu zobaczmy pozostałe miasta powiatowe w subregionie wałbrzyskim: Świdnica – plus 570,61 zł, Dzierżoniów – plus 338,16 zł, Kłodzko – plus 216,24 zł i Wałbrzych – minus 209,71 zł.

Autorzy rankingu Paweł Swianiewicz i Julita Łukomska przekonują, że nie ma lepszego wskaźnika obrazującego kondycję jednostki samorządu terytorialnego niż poziom nadwyżki operacyjnej. I zapewniają, że sprawdzili jej poziom w przeliczeniu na mieszkańca we wszystkich samorządach w Polsce. Uważają, z czym się zgadzam, że: wartość nadwyżki operacyjnej to jeden z najważniejszych wskaźników obrazujących sytuację finansową jednostki samorządowej. Decyduje o możliwościach rozwojowych, o tym, ile środków możemy przeznaczyć na nowe przedsięwzięcia (najczęściej na inwestycje, choć może się zdarzyć, że zdecydujemy się na rozwój projektów wymagających głównie nowych wydatków bieżących) po zaspokojeniu bieżących potrzeb wydatkowych.